Vật lý trước nay luôn có vẻ như là một môn khoa học xa rời thực tế. Tìm hiểu và lý giải sự tồn tại của vạn vật nghe giống phạm trù triết học. Cuốn sách này mô tả hành trình tìm kiếm những hạt vật lý, yếu tố cơ bản của vũ trụ, giúp ta tìm lời giải đáp cho câu hỏi về sự tồn tại thế giới này.
Vũ trụ có sự thống nhất về kế hoạch hay mục đích nào không? Hay chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên của các nguyên tử? Dẫn nhập từ các khái niệm rất nhỏ là các hạt, các tia, đến những thứ mơ hồ về hố đen hay bức xạ vũ trụ. Sẽ là ngạo mạn khi nghĩ rằng chỉ nghiên cứu vật lý giúp ta tìm được đáp án cho những câu hỏi nói trên, nhưng nó giải đáp phần nào nguyên lý hoạt động trong vũ trụ mà chúng ta đang cùng tồn tại.
Cuốn sách nhắn đến nhiều khái niệm mới lạ, mô hình về vật chất đến nay được phác thảo chưa hoàn thiện, bạn phải có những kiến thức nền tảng khá chắc về Vật lý mới có thể theo kịp. Với giới hạn cuốn sách nhỏ này, chỉ trình bày mà không chứng minh tính chất của các khái niệm được nêu ra, vì có lẽ trình bày quá chi tiết, người đọc sẽ bị rối trí.
Khoảng những năm 1950, các nhà khoa học vật lộn với ‘vườn hạt’, đó cũng có thể tính là khoảng thời gian ngắn nếu so với lịch sử 2000 năm của Vật lý, những nỗ lực để hoàn thiện một Mô hình chuẩn - mô hình tổng quát và thống nhất về các hạt cơ bản cùng các tương tác của chúng. Ngày nay, sau bao công sức và đầu tư, mô hình đó vẫn chưa hoàn thiện kể cả khi có sự bổ sung của Thuyết tương đối hẹp và Thuyết tương đối rộng.
Càng nghiên cứu sâu càng gặp nhiều khó khăn, những vấn đề về tài chính, chi phí khổng lồ về cơ sở vật chất, và nhiều những tài nguyên trong thí nghiệm khi cho các hạt ‘va chạm’ nhau chỉ có thể dùng một lần. Cần những thiết bị với bộ xử thông minh để có thể ghi nhận kết quả thí nghiệm.
Hi vọng sau cuốn sách này, bạn sẽ cảm nhận thêm sâu sắc về sự kỳ diệu của vũ trụ, của chúng ta. Bill Bryson đã nói: ‘Vật lý thực ra chẳng là gì hơn ngoài cuộc tìm kiếm sự đơn giản tối thượng, nhưng cho tới nay, cái chúng ta có được chỉ là sự hỗn độn súc tích.’ Tôi nghĩ đơn giản là mục tiêu của mọi môn tri thức, và chúng ta được chiêm ngưỡng thế giới với trí tò mò và khát khao vươn tới sự thật đơn giản nhất, điều đó thật đáng mong đợi.
